شیمی دارویی ترکیبات طبیعی موجود در عصاره گیاه درمنه بومی ایران artemisia sieberi و تاثیرات ضد مالاریایی آن بر plasmodium berghei در مدل درون تنی

مقدمه و اهداف: مالاریا یکی از تاثیر گذارترین بیماریهای عفونی در تاریخ جهان بوده است. مالاریا عبارت از بیماری حاد یا تحت حاد تب داری است که به دنبال تلقیح انگلهای تک یاخته ای از جنس پلاسمودیوم توسط نیش پشه آنوفل ماده به بدن ایجاد و رشد و تکثیر آنها در سلولهای کبدی و سپس گلبولهای قرمز بوجود می آید و از علائم آن لرز و تب دوره ای، هپاتومگالی، اسپلنومگالی و کم خونی است. هدف از انجام این تحقیق بررسی شیمی دارویی ترکیبات طبیعی موجود در عصاره گیاه درمنه بومی ایران artemisia sieberi و تاثیرات ضد مالاریایی آن بر plasmodium berghei در مدل درون تنی می باشد. این مطالعه نخستین پژوهش از این نوع در ایران می باشد. مواد وروش تحقیق: گیاه artemisia sieberi در فصل گلدهی (مهرماه) از شمال استان سمنان جمع آوری شد. به منظور استخراج عصاره گیاهی موجود در گیاه، ابتدا اندام هوایی گیاه در شرایط محیطی خشک و سپس به قطعات کوچک تقسیم شد. در مرحله اول اندام هوایی در حلال متانول خیسانده شده سپس محلول توسط قیف بوخنر صاف، در دستگاه تبخیرکننده چرخان حلال از عصاره خارج شد. بررسی اثر سمیت عصاره گیاهی بر روی چهار گروه از موشهای سالم nmri انجام شد بطوری که بر موشهای شاهد، حلال دارویی و بر روی موشهای آزمون غلظت های high، average و low تزریق شد. سمیت دارو با بررسی عوارض فیزیو پاتولوژیک شامل تغییرات وزن، فعالیت فیزیولوژیکی، اسپلنومگالی و هپاتومگالی ادامه یافت. بررسی اثر ضد مالاریایی عصاره گیاهی بر روی دو گروه از موشهای شاهد و آزمون انجام شد که مورد تزریق انگل مالاریا (plasmodium berghei) قرار گرفته بودند. به گروه شاهد، حلال دارویی و به گروه آزمون، عصاره گیاهی با غلظت high تزریق شد. و در نهایت با بررسی تغییرات درصد پارازیتمی و عوارض فیزیوپاتولوژیک شامل تغییرات وزن بدن، فعالیت فیزیولوژیکی، هپاتومگالی و اسپلنومگالی پایان یافت. بررسی اثرات ضد مالاریایی عصاره های اتری و کلروفرمی بر روی چهار گروه از موشهای nmri انجام شد که مورد تزریق انگل مالاریا (plasmodium berghei) قرار گرفته بودند. بطوری که دو گروه به عنوان شاهد و دو گروه به عنوان آزمون (کلروفرمی و اتری) انتخاب شد، به گروههای شاهد حلال دارویی و به گروههای آزمون به ترتیب عصاره کلروفرمی و اتری تزریق شد. و در نهایت با بررسی تغییرات درصد پارازیتمی و عوارض فیزیوپاتولوژیک شامل تغییرات وزن بدن، فعالیت فیزیولوژیکی، هپاتومگالی و اسپلنومگالی پایان یافت. نتایج: نتایج این تحقیق در بررسی اثرات ضد مالاریایی عصاره گیاهی شامل کاهش معنی دار در درصد پارازیتمی، کاهش غیر معنی دار هپاتواسپلنومگالی و افزایش غیرمعنی دار وزن بدن می باشد. و همچنین در بررسی اثرات ضد مالاریایی عصاره های کلروفرمی و اتری شامل افزایش معنی دار وزن بدن در هر دو گروه (کلروفرمی و اتری)، افزایش معنی دار هپاتومگالی، افزایش غیر معنی دار اسپلنومگالی و عدم تغییر محسوس درصد پارازیتمی در گروه عصاره اتری، کاهش غیر معنی دار هپاتواسپلنومگالی و افزایش معنی دار درصد پارازیتمی در گروه عصاره کلروفرمی می باشد. بحث: بررسی نتایج فوق نشان میدهد که گیاه artemisia sieberi با کاهش علائم بیماری همراه بوده و بنابراین بر روی بیماری مالاریا موثر می باشد. و با بررسی عصاره های اتری و کلروفرمی معلوم شد که این اثر مربوط به ترکیبات موجود در عصاره کلروفرمی می باشد.